GİZEMLİ HATLAR - 4

Sarsen taşlarının dikilmesinin de aynı şekilde gerçekleştiği sanılmaktadır. Bu dev taşlar dikilmeden önce kilometrelerce uzaklıktan çekilmiş olmalılar. 1934'de, deneyimli bir usta ve oniki işçi, nispeten ufak olan sekiz ton ağırlığındaki bir taşı, büyük dairenin üzerinde bulunan iki caddeden birinin başına diktiler. Bu, tam beş gün sürdü.

Avebury'deki yapı tamamlandığında, İngiltere'deki en önemli megalitik yapılardan biri oldu ve bugüne kadar geldi. Farklı mevsimlerin çeşitli zamanlarında o gizemli yerde durdum ve orada algıladığım atmosferden dolayı bedenimde oluşan karıncalanmayı hissettim. Dev Sarsen taşlarından birine yaslandım ve onu oraya kimlerin diktiğini düşündüm. Amacı neydi? Güçlü bir nedenleri yoksa, onu dikmek için neden o kadar zaman ve emek harcamışlardı? Bu yerde açığa çıkmayı bekleyen nasıl sırlar vardı?

Kiliseler ve Avebury

Harita üzerinde hat avcılığı yapmak, zaman, zihinsel çaba ve deneyim gerektirir. 1975 yılının o gününde, elimde cetvel, kalem ve önümde haritayla birlikte masamın başında oturmuş, Winterbourne Monkton, Berwick Bassett, Winterbourne Bassett, Broad Hinton'daki kiliseler ve Avebury arasında nasıl bir bağlantı olduğunu anlamaya çalışıyordum. Düz bir hat bulma çabalarım tatmin edici sonuçlar vermedi. Ama bulundukları yerlerle ilgili birs şey beni rahatsız ediyordu. Daha çok baktıkça, bir dairenin kavisi üzerinde dizilmiş oldukları izlenimi güçleniyordu. Bu olabilir miydi? Peki ya hangi amaçla?

Hatlar, kelimenin tam anlamıyla, düzdür. Dairesel yeryüzü şekillerinin varolabileceğin! hiç düşünmemiştim. Ancak, merak ya da kapris diyelim, bir aydıngerin üzerine daire çizmeye ve bununla kontrol etmeye karar verdim. Çizdiğim dairenin boyutları keyfi değil, akıllıca tahminlere ve o zamanki araştırmalarıma dayanıyordu. Yarıçapı, Sir Norman Lockyer'ın Stonehenge, Old Saram ve Grovely Şatosu üçgeninde bulduğuyla aynı boyda olan 9.6 kilometre altındaydı.

Ancak bulduğum şey beni hayretler içinde bıraktı. İlk denememde boğayı iki gözünün arasından vurmuşa benziyordum. Daire yalnızca dört kilise ve Avebury dairesinden geçmekle kalmıyor, 60 kilometrelik (37 mil) çevre çizgisi on tane daha önemli yapıdan geçiyordu. East Kennett 'long barrow'unun (bundan sonra 'uzun höyük' olarak anılacaktır) (barrow: Büyük Britanya'da tarihten önceki devirlerde yaşamış olan kişilerin mezarlarının bulunduğu tepe) ekseni bile dairenin kenarı boyunca uzanıyordu. Bu yapılar düz bir çizgi üzerinde uzanıyorsa, bir hat oluşturdukları şüphesizdi. Ancak bugüne kadar onbeş yerden birden geçecek kadar uzun bir hattı ne buldum ne de duydum.

Matematiksel olarak, düz bir çizgi üzerinde olmayan üç nokta içinde daire çizilebilir. Teorik olarak, 9.6 kilometrelik yarıçapa sahip bir dairenin çevre çizgisi üzerinde sekiz-on tesadüfi noktanın düşme ihtimali de istatistik olarak vardır. Ancak noktaların sayısı artarsa, bunun şans eseri ortaya çıkma olasılığı giderek azalır.

Ancak 9.6 kilometrelik yarıçaplı bir dairenin çevre çizgisi üzerinde onbeş noktanın bulunmasının şanseseri gerçekleşmesi imkansız değildir. Ayrıca, geniş bir arazi üzerinde yeralan 60 kilometrelik (37 mil) düz bir çizginin oluşturulması da 'siting poles' kullanmak ve biraz yaratıcılık sayesinde mümkün olabilir. Ama bu kadar geniş bir daire yaratmak çok daha karmaşık bir iştir. En azından matematik prensipleri konusunda çok daha derin bir anlayış ve çok daha ileri gözlem teknikleri gerektiril.

Birkaç fıtlik çapla yerde küçük bir daire çizmek kolaydır. Sırıklar ve bir parça sicimden başka bir şeye ihtiyaç duymadan bunu yapabilirsiniz. Ama çapı neredeyse 19.3 kilometre (12 mil) olan bir daire yaratmak, en modern gözlemcileri bile zorlayacak bir iştir. Ama öyle ya da böyle, haritanın üzerindeki bu boyutta bir daire bana bakıyordu.

Bu keşif yavaş yavaş zihnime yayılırken, hayretim yerini neşeye ve coşkuya bıraktı. Basit araçlar ve basit gözlem teknikleri kullanarak düz hatlar oluşturmak ilkel insanlar için oldukça mümkün görünebilir. Ama bu boyutta bir daire çizmek, tamamen farklı bir konudur. Fakat karşımızda böyle bir gerçek varsa sadece tek bir sonuca varabiliriz; en azından 5000 yıl önce, İngiltere Adaları'rında yaşayan son derece gelişmiş bir uygarlık vardı.